Kurd û otopêz?

Qîmeta kurdî

Li Amedê jî wekî li hemû bajarên din rojnamevan bi karta xwe ya rojnamevaniyê bêpere li wesayîtên veguhestina girseyî siwar dibin. Lê bi ferqekê; li Amedê rojnamevanên kurdî jî hene. (Navenda rojnameya Azadiya Welat li Amedê ye.) Lê ew rojnamevanên kurdî wekî ji jinbavê bin, ji vê sûdê wernagirin. (Tenê çend otobusên navbajêr ên rasterast girêdayî Şaredariyê ne, bi xêra bavo karta rojnameya kurdî qebûl dikin.)

Rojnamevanên kurdî

Tiştekî seyr e ku ku otobusên karta rojnameya kurdî qebûl nakin, karta polîstiyê qebûl dikin. Lê tiştekî seyrtir heye ku, piştî li Amedê karta otobusan a bi navê Diyar Kart derket, rewş guherî/diviya biguhere.

Sê cureyên Diyar Kartê hene.

Karta Tam: Wekî camêran diçî karta xwe dikirî, pere lê bar dikî û karta xwe bi kar tînî.

Karta Daşikandî: Ev kart ji bo xwendekar, mamoste û teqewîtan e. Ew jî pere li kartê xwe bar dikin, lê ji karta tam erzantir rêwîtiyê dikin.

Karta Belaş: Di malpera Diyar Kartê de dibêje ku tenê zabitayên şaredariyê, xebatkarên çapemeniyê, xebatkarên postexaneyê û kesên berasteng (seqet) dikarin vê kartê bistînin. Xwediyên vê kartê belaş li hemû otobusann siwar dibin.

Piştî ku Diyar Kart derket, kesên dikarin Karta Daşikandî an jî ya Belaş bistînin, bi belgeyên ku rewşa wan diyar dike diçine navenda Diyar Kartê û karta xwe distînin. Dema li otobusekê jî siwar bibin, ne karta xwe ya pîşeyî an jî karta rewşa wan diyar dike, lê divê karta ji Diyar Kartê standine li cîhaza kartan a otobusê bixin.

Rayedarno, kamyon çêtir in!

Heta ku mala min li navenda bajêr bû, ez tu carî li otobusên navbajêr siwar nedibûm. Her ku min nava van otobusan wisa mişt mirov didît, fîlmê Yilmaz Guney ê bi navê Kerî (Sürü) dihat hişê min.

Ji bo ku hatin û çûn erzantir bibe, hema mirovan diheşînin nava otobusê. Mirovên li ser piyan 5 caran li yên rûniştî hene. Ev rewşeke nemirovî ye. Eger mesele sivikkirina hatûçoyê ye, ji kerema xwe re bila veguhestin bi kamyonan bê kirin, lewre wisa erzantir e û zêdetir kes dikarin lê siwar bibin. Lê eger mesele veguhestineke layiqî mirovan e, bila çareyek ji vê re bê dîtin.

Lê piştî ku min bar kir maleke ji navenda bajêr gelekî dûr, neçar mam ku ez jî li van otobusan siwar bibim. Êdî her roj bi van otobusan diçim û têm.

Piştî ku ez jî bûm muşteriyê wan, tiştekî bala min kişand; carê hin xortên ku ji werma li ber qûna wan diyar e polîs in li otobusê siwar dibin, kartekê -bêyî ku ji cuzdana xwe derxin an jî bêyî ku li cîhaza otobusê bixin- nîşanî ajokarî didin û bêpere li otobusê siwar dibin. Û polîsên bi cilên fermî bêyî ku tu tiştî nîşan bidin, hema derbasî nava otobusê dibin. (Divê rastiyê bibêjim ku diyar e wan polîsên fermî ferman girtiye ku heta paldankên vala ne pir in, danenişin.)

Kumê Ogun Samast

Îro jî dema ji malê dihatim ciyê kar, xortekî ji esmeriyê wêdetir êdî reşik dihate hesabê li otobusê siwar bû, karta di nava cuzdanê xwe de nîşan da û derbasî nava otobusê bû. Min berê xwe da navtenga wî; demançeya wî ya di bin cakêtê jî de diyar dibû.

Lê tiştê ku ev nivîs bi min da nivîsandin, ne siwariya wî ya belaş bû; lê kumê li serê wî bû. Polîsê reşik kumekî spî dabû serê xwe. (Dibe ku ji kumê spî wisa reş xuya dikir.) Çawa min kumê wî dît, kuştina Hrant Dînk hate hişê min. Lewre piştî kuştina wî, dema ez çûbûm Elezîzê min dîtibû ku kumê spî yê Ogun Samast bûbû moda. Xortên ku piştî fîlmê Kurtlar Vadisi bi bedilên Polat Alemdar derdiketin çarşiyê, vê carê bi kumê Ogun Samast derdiketin.

Belkî îmana wî polîsî ji Ogun Samast diçe, nizanim, lê tiştê dizanim, ew kum niyeta dewlet û hikûmeta tirk nîşan dide. Wekî ku li saziyên kurdan bi salan tovên “Halklarin Kardeşligi-Biratiya Gelan” (ku bela serê kurdan e) hatin çandin, dewlet jî dikare qet nebe hinekî tovên “yên din jî jiyanê heq dikin” biçîne. Eger hewleke wisa hebûya, ew kumê spî dê îro jî ne populer bûya.

Amed Çeko Jiyan