1/13/08

V û W

Her çiqas cudahiya di navbera "V" û "W"ê de diyar û zelal be jî, gelek kes hene ku di birananîna van her du tîpan de çewtiyan dikin.
Peyvên ku "V" û"W" herî zêde tê de çewt tên bikaranîn û rastnivîsandina van peyvan ev in:

Rast Çewt
Welat Velat
Westabûn Vestabûn
Wisa Visa
Wax wax Vax vax
Heval Hewal
Silav Silaw
Çawa yî? Çava yî?
Bi hev re Bi hew re
Çav Çaw
Şev Şew

Em gelek caran dibînin ku ev peyv li ser otobusan -mixabin çewt- tên nivîsandin. Her wisa di gelek malperên kesên bavkurd de jî ev peyv çewt tên nivîsandin.
Dibe ku hin kes bêjin kurdên bakur di bin bandora kurmanciya jêrîn (soranî) de dimînin û dibêjin "Silaw", "Çaw" û "Şew". Lê ez vê angaştê rast nabînim lewre di navbera kurdên bakur û başûr de têkiliyeke wisa ku karibin bandorê li ser hev bikin nîn e û li hêla din ve, kurdên bakur ji kurmanciya nivîskî pir dûr in û soranî jixwe ji wan ve xuya nake (dûrbûna wê hûn biramin)
Ji ber ku ev çewtî tenê ji hêla kurdên bakur ve tên kirin, ez ê mînakên ji alfabeya tirkî bidim. Tîpa "V"yê di alfabeya kurdî û tirkî de bi heman dengî tên bilêvkirin. Dema ku me peyva"Vatan" a tirkî bilêv kir, me ji bo tîpa "V" a di vê peyvê de bi çi dengî derxist, em ê tîpa "V" a di peyva "Heval"ê de jî bi heman dengî derxin. Yanî "V" hem di tirkî de hem jî di kurdî de bi eynî dengî tên bilêvkirin.
Ez wisa bawer dikim ku çewtiya bilêvkirina tîpa "V"yê ji ber "W"yê ye. Tîpa "W"yê di tirkî de tune. Dema ku tirk îngilîzî dipeyivin, "W"ya îngilîzî wekî "V"yê dixwînin.
Mînak: Water (Votr), One (Van), Wish (Viş)

Îca, kurdên ku di ser tirkî re xwe digihînin cîhana derveyî, hemû çewtiyên ku tirk dikin wekî rast qebûl dikin û ji "Welat"ê re dibêjin "Velat" û ji "Westiyam"ê re dibêjin "Vestiyam". Bivê nevê ev çewtî bandorê li ser bilêvkirina "V"ê jî dike. Yanî li gorî mantiqê, dema ku "W" bibe "V", hewce ye ku "V" bibe tiştekî din. Di encamê de "V" jî dibe "W" û "Heval dibe "Hewal", "Silav" dibe "Silaw" û "Çav" dibe "Çaw".

No comments: