`ÇEKA HERÎ BI BANDOR MÎKROFON E`

ÇETÎN ALTUN – AMED ÇEKO JIYAN
Navê komê ‘Gose’ di zimanê baskiyan de tê wateya birçîbûnê û endamên komê da zanîn ku armanca komê ew e ku bi enstrumanên gelêrî muzîka nûjen çêkin û bi çeka herî bi bandor `mîkrofon`ê peyamên xwe ragihînin girseyan.

Koma muzîkê ‘Gose’ beriya 4 salan hat avakirin û di komê de Ines vokaliyê dike û amura muzîkê ya bi navê ‘trîkîtîxa’ dixe, Inakî li drums û Osoran jî li gîtarê dide. Ji ber ku endamên komê bi xwe re birçîbûna muzîka sentez a ji muzîka gelêrî û muzîka modern pêk tê, dîtine koma bi navê `Gose` ango `Birçî` damezirandine.

Koma ku der barê têkiliya ziman û muzîkê ya li welatê Baskê de diyar kirin ku bi zimanê xwe hunera xwe bi kar tînin û wiha pê de çûn: “Di stranê de tu peyam tune bin jî, naverok vala be jî, ji ber ku li Baskê bazara muzîka bi zimanê baskî heye û bazareke geş e, stranbêj bi piranî bi zimanê baskî muzîkê çêdikin. Wekî din ji ber ku gelê baskî herî baş bi zimanê baskî dipeyive û zimanên din wisa baş nizane, ji bo muzîkê bi piranî zimanê baskî tê tercîhkirin.”

BI ZIMANÊ XWE DISTRÊN
Endamên komê ragihandin ku di muzîkê de peyam û hest ji zimanê tê bikaranîn girîngtir in û wiha domandin, “Lê di navbera me û we de cudahiyek heye; zimanê me di bin parastinê de ye lê yê we ne di bin parastinê de ye. Wekî mînak, ez bi zimanê xwe yê zikmakî perwerde bûme. Beriya 50 salan em jî di vê rewşê de bûn lê niha derfetên me hene ku em bi zimanê xwe perwerdehiyê bibînin û zimanê xwe bi pêş ve bibin. Zimanê perwerdehiyê li gorî daxwaza kesan tê hilbijartin, kî bixwaze bi spanyolî perwerdehiyê dibîne û kî bixwaze bi baskî perwerdehiyê dibîne. Niha di navbera me û spayolan de lihevhatinek heye. Beriya em werin vê astê, gelek baskî hebûn ku bi zimanê baskî qet nizanibûn. Niha divê em ji bo bidestxistina wê serdema ku me ji dest da bixebitin. Dinya diguhere, êdî kî bi kîjan zimanî bixwaze bi wî dijî, Îro li welatê Baskê ji bo parastina ziman şerê çekdarî hewce nake lewre zimanê me ji hêla gelê me ve tê axaftin. Niha divê em ferhengên ji bo peyvên aborî, siyasî û her wekî din biafirînin. Şerê niha bê dayîn divê bi vî awayî ji bo pêşdebirina ziman be. Lê beriya 50 salan tenê kal û pîr bi baskî dizanibûn, ciwan tenê spanyolî dizanibûn, wekî niha li Kurdistanê ciwan bi tirkî dipeyivin. Rewşa me pir ne cuda bû.”

Endamên komê anîn ziman ku gelekî kêfxweş bûne ku hatine Kurdistanê û hestên xwe wiha vegotin, “Ji hêla erdnîgariyê ve em ji hev pir dûr in. Lê ji hêla hestkirinê ve em pir nêzî hev in. Şeva konserê, li ser sehnê me xwe li malê hîs kir. Çarenûsa me pir dişibe hev, êşên me di paşerojê de kişandin yek in. Em rewşa hûn niha tê de baş hîs dikin. Bav û kalên me jî ji bo çand, ziman û serxwebûna gelê baskî şer kir.”

STRANA XEWNÊN SOSYALÎST
Endamên komê anî ziman ku ji bo muzîkê lîmît tune û muzîk riya herî baş e ku di navbera gelan de pirên dostaniyê bên avakirin û mirov ji hev fêm bikin û der barê hilbijartina stranên ku di konsera Amedê de gotine wiha gotin, “Demeke kin ji me re hatibû veqetadin. Me xwest em di wê dema kin de ji repertuara xwe stranên cuda bistrên. Wekî din, me xwest em hemû amûrên xwe yên muzîkê bi kar bînin. Gotinên stranan jî, her tim ji tiştên ku di mejiyê me de ne pêk tên. Wekî mînak strana duyemîn ji bo berxwedanê peyam didan. Digot; Kesên li der dora te dibêjin tu yê ji karê xwe bibî, tu yê bêpere bimînî, dinya dê xira bibe. Tenê bixebite, qet nefikire, pir bixebite û dewlemend bibe. Lê me peyama berxwedanê dida û me digot, li ber xwe bide`. Straneke din der barê xewnên sosyalîst de bû, der barê şerê pêşiyên me de ku em gihandin vê rojê. Stran ji bo ku şerê pêşiyên me daye newe jibîrkirîn û careke din ew rojên reş venegerin û şer dest pê neke bû.”

Endamên komê pirsa ‘hûn niha rojnameyeke bi zimanê kurdî weşanê dike û her tim rastî zext û girtinan tê re diaxivin hûn di wê mijarê de çi difikirin? Bersiva ‘ji ber ku em rojnameyeke wihe re diaxivin kêfxweş in’ dan. Komê anî ziman ku li Baskê jî 2 rojnameyên wan hene û her tim bi girtin û cezayan re rû bi rû dimînin û wiha pê de çû: “Ji bo Azadiya Welat jî em dixwazin bêjin ku em vê rewşê dizanin, em dizanin çima rojname tên girtin. Rojnameyek dema ku karên baş dike û rastiyan derdixe holê hin kes ne kêfxweş in û ji ber vê rojname tên girtin lê dîsa jî her tim karê xwe berdewam bikin û her tim rastiyan ragihînin.”